Slapen doe ik wel als ik oud ben, heb ik altijd geroepen. Ik begin er nu langzamerhand wel wat anders over te denken,niet dat ik nu al oud ben of zo hoor. Toen ik ergens achterin de twintig was, werkte ik bij een bakkerij als dagverschauffeur. Iedere ochtend tegen een uur of drie, vier in de ochtend beginnen, zes dagen in de week.
Het laatste jaar had ik het daarbij nog eens erg druk met een uit de hand gelopen verbouwing. Die maanden heb ik een gemiddelde van vier uur slaap per dag aangehouden. Ik kan me nu niet meer voorstellen hoe ik het zou kunnen volhouden. Als ik vakantie had, was ik de derde dag meestal niet te genieten. Ik denk dat het een soort Jetlag was.
Toen ik in het internationale koeltransport terechtkwam was het een groot voordeel dat ik niet veel slaap nodig had. In het begin rommelde we wat met de schijven en tijdens onze nachtrust moesten we volle vrachten hammen helpen lossen, daarna de plastic strips waar deze aan opgehangen waren schoonmaken en in een bussel binden, de vleeshaken ophangen en de trailer schoonspuiten. Met een beetje geluk kon je dan nog even een paar uurtjes slaap vatten, maar soms moest je ook meteen weer laden en terug richting Nederland. Dagen van 36 uur met hier en daar een hazenslaapje waren niet vreemd. Dat waren andere tijden, het was toen nog niet zo druk op de baan, en er heerste een andere mentaliteit onder de weggebruikers en de klanten. Iedereen kon toen nog lachen als je een foutje maakte en men hielp je dan vaker dan nu om het zo snel mogelijk op te lossen. Als je tegenwoordig een foutje maakt of even niet zo snel bent, dan staan ze je uit te lachen of uit te schelden. Iemand even helpen is blijkbaar ook geen optie meer. Als het ergens een beetje krap is om voor het dok te kunnen manoeuvreren, dan jagen ze je eerder op dan dat ze even meekijken of het wel goed gaat. Iedereen heeft het graag over de capriolen van de Oostblokchauffeurs, maar ze zullen niet even een handje helpen door te gidsen. Toen ik net mijn opleggerrijbewijs gehaald had lukte het mij ook niet altijd zo een-twee-drie. Ik was dan blij als er af en toe iemand meekeek of het wel goed ging.
Slaap is noodzakelijk voor je geestelijk en lichamelijk herstel. Meditatie kan je helpen mentaal sneller te herstellen, maar slaap blijft van groot belang. Fysiek is het werk niet meer zo zwaar als voorheen, maar bijvoorbeeld van je ogen wordt wel veel gevergd als je ze niet regelmatig kunt sluiten. Het is mijn ervaring dat je door een slaaptekort makkelijk je balans kwijtraakt, het gaat ook ten koste van je ruimtelijk inzicht. Ik word vaak erg ongeduldig en mijn lontje wordt weer wat korter. Afgelopen week ben ik bij mijn laatste klant een half uur aan het prutsen geweest voor ik voor het dok stond. Ik heb toen een paar foto’s gemaakt om op de planning aan te geven hoe small het daar was. Toen ik de volgende ochtend na een redelijke nachtrust die foto’s nog eens bekeek, begreep ik niet wat het probleem nu is geweest. Als het slaaptekort groter wordt, kunnen er vreemde dingen gebeuren. Zo ben ik in een duister verleden al eens flink in de ankers gegaan voor een vuilnisbak die midden op de weg stond. Het was midden in de nacht op een driebaansweg bij Le Mans en gelukkig was er op dat moment geen verkeer. Ik moet er nog regelmatig aan denken als ik er langs kom in de nacht.
Strengere regels en controles en ook hogere boetes hebben er voor gezorgd dat we nu vaker en langere rustperiodes hebben. Dit werkt niet altijd in mijn voordeel is mijn ervaring. Als wij een nachtrit hebben vertrekken we meestal rond een uur of acht, negen in de avond en lossen we bijvoorbeeld in de ochtend een aantal klanten op de markt (Rungis/Parijs) en gaan dan door richting Bretagne of een stukje terug richting Nord Pas Calais. Daar lossen we dan nog een paar klanten en dan tegen de middag gaan we naar bed. Vroeger kwamen we de dag dat de vrachtwagen uitgelost en geladen werd in de nacht of de ochtend binnen vanuit Frankrijk, en dan sliep je thuis overdag en kon redelijk uitgerust op pad. Tegenwoordig ben je vaak de avond tevoren al thuis. Lekker natuurlijk, maar je slaapt in de nacht en ik ben dan de volgende morgen meestal rond een uur of acht al wakker. Ik ga dan wat sporten en wat klusjes doen en na het eten pak ik meestal nog een uurtje slaap. Het is volgens mij niet mogelijk om vooruit te slapen, dus het wordt doorgaans een hele lange dag. Meestal pak ik in de nacht nog een uurtje slaap als ik pauze moet nemen, daar red ik het wel mee tot de ochtend. Als ik dan eindelijk stil sta om mijn rust te maken slaap ik meestal een uurtje of vier en dan is het over.
Voorheen was ik me er niet zo van bewust wat dit met mijn concentratie doet. Misschien omdat ik nu met dingen bezig ben die meer concentratie vragen, misschien omdat ik het door de meditatie bewuster voel en ervaar, misschien omdat ik ouder aan het worden ben, wie weet. Ik probeer de tijd te vullen met nuttige bezigheden zoals hardlopen of wandelen, maar soms ontbreekt het me gewoon aan motivatie. Als ik daarna weer een langere poos moet rijden breekt het me vaak op. na een uur krijg ik slaap. Maar dan moet je door, je hebt lang genoeg gerust en de afspraken zijn weer gemaakt met de klanten; dus gaan met die banaan. Overigens ben ik nu wel zover dat ik lang voor ik vuilnisbakken of olifanten op de weg zie een dutje ga doen. Dan maar te laat bij de klant, altijd beter dan helemaal niet.
Het grote probleem van het overdag slapen is dat je lichaam weinig of geen melatonine aanmaakt als het licht is. Melatonine is het stofje wat je slaperig maakt als het donker wordt. Je kunt dit in een lage dosis kopen bij de drogist, een hogere dosis kan via de dokter. Soms helpt het, maar je betaalt ongeveer een euro per pilletje en dan werkt het eens niet altijd. Ik heb al van alles geprobeerd. Een volle buik maakt slaperig, na de seks vat je de slaap ook makkelijker, maar ja, mijn vrouw kan niet iedere keer mee, en het alternatief… Alcohol helpt goed om in slaap te komen, maar heeft als nadeel dat je eerst je roes uitslaapt voor je werkelijk gaat rusten. Goede donkere gordijn, standkachel en airco zijn allemaal hulpmiddeltjes die aan een betere slaap kunnen bijdragen, maar een echte goeie oplossing heb ik nog steeds niet gevonden. Tja, geen nachtritten meer, maar wat mijn baas daar van zegt
Ik denk dat er veel ongelukken voorkomen kunnen worden door een goede nachtrust. Bewust omgaan met slaap is denk ik iets waar de regels niet goed in voorzien. Als ik bijvoorbeeld in plaats van één uur drie uur pauze neem in de nacht, dan kom ik in de knoei met mijn diensttijd. Het zou mooi zijn als daar wat meer flexibiliteit in zat. Maar ja, wij bedenken de regels niet, we moeten er alleen maar naar leven.
Tot de volgende blog maar weer, Namasté,
Peter,
zenchauffeur