“Go with the Flow,” hoor je wel eens zeggen, maar wat is dat eigenlijk, die flow? Wikipedia zegt dat het een mentale toestand is waarin iemand volledig opgaat in wat hij doet. In het Boeddhisme noemen ze dat Samadhi en zeggen ze dat de waarnemer en het waargenomene één geheel zijn. Het Taoisme legt het uit aan de hand van water, de Tao is de weg, of wordt ook wel eens gezien als een rivier of een stroom waar water zijn eigen weg vindt zonder echt stil te staan bij wat het tegenkomt.

Er zijn dus aardig wat overeenkomsten met het werk van een vrachtwagenchauffeur. Wat mij de laatste tijd bij mezelf is opgevallen is dat die flow niet meer zo vanzelfsprekend is. In de loop van de jaren is de afleiding door social media steeds meer van mijn aandacht op gaan eisen. Het sluipt er in en voor je het weet zit er meer flow in het surfen op de elektronische snelweg dan in het rijden op de autoroute. De afgelopen weken ben ik druk bezig geweest om chauffeurs te vinden voor mijn stage project en omdat een groot deel zich afspeelt op Facebook en WordPress en dan ook nog op verschillende accounts, heeft dit veel van mijn aandacht opgeëist. Mijn tablet en telefoon had ik tot voor kort in een houder op het raam vastzitten zodat ik in ieder geval voor me bleef kijken als ik wel eens een berichtje las. Het plaatsen en reageren deed ik in principe tussen laden en rijden of als ik stopte voor ik ging lossen. Maar voor je het weet ga je zo op in de flow van een gesprek dat je, bijna zonder er erg in te hebben, wegrijdende hele reacties schrijft. Natuurlijk heb ik voldoende rijervaring, intuÏtie en een goed reactievermogen, maar ik denk dat als het puntje bij paaltje komt je toch net die seconde te laat bent om goed te reageren. Als je met je volle aandacht aan het rijden bent dan zie je meer dan je beseft, en juist dat deel kan je in minder dan een seconde de juiste uitweg bieden als er iets mis gaat.

In het verleden heb ik twee flinke ongelukken meegemaakt waarbij ik goed weg ben gekomen. Beide hadden te maken met een hoge mate van vermoeidheid, en dat werkt net zo als met afleiding, je bent er niet helemaal bij. Je zit dan in een foute flow zou je kunnen zeggen. Je kunt dan misschien beter spreken van drive, een gemoedstoestand waarin je doorgaat, vaak zonder rekening te houden met je eigen toestand of die van je omgeving. Zo ben ik in de bossen van Clenze (Duitsland-Niedersaksen) een keer verrast door ijzel. Ik stond onder een enorme tijdsdruk, want ik was al laat door files in het Roergebied en moest voor tien uur ’s avond gelost en geladen zijn in verband met burengerucht. Het was tegen het eind van mijn rij- en werktijd en ik had nauwelijks kans om vooraf uit te kijken naar een slaapplaats omdat het de eerste keer was dat ik er kwam en ik goed op moest letten hoe ik moest rijden. Na het haastige lossen en laden had ik dus weinig tijd om een goede slaapplaats te vinden, ik moest in ieder geval het bos uit zien te komen. Ik had ook niet naar de radio geluisterd en was me niet bewust van de weersverwachtingen. Ik zag wel dat er gestrooid was op de terugweg, maar dat deed bij mij nog geen belletje rinkelen, het was een mooie lentedag en ik had heel de dag in mijn T shirt rondgelopen. Er viel een buitje hagel dacht ik, maar toen ik op een bepaald moment bergaf reed kwam er een personenauto met alarmlichten aan van de tegengestelde richting. Er stonden verderop twee busjes tegen de vangrail, toen ik begon te remmen wist ik meteen wat er mis was. Ik ben in de berm beland, en gelukkig niet het ravijn in gereden of tegen een dikke boom geknald, dusik ben goed weggekomen. Het is achteraf altijd makkelijk praten, maar als ik eerder de signalen had opgepikt dan was het misschien heel anders gelopen.

In ons beroep gaat het vaak over luttele seconden waarin je moet beslissen. Door allerlei afleidingen en druk van buitenaf zitten veel chauffeurs niet meer in de flow, maar eerder in die drive. Ik moet nog dit, ik wil nog dat, vervelende gesprekken met de planning, conflicten met klanten, dan nog de afleiding of irritatie van WhatsApp of Facebook, adrenalinelevels stijgen en het denkvermogen daalt. Ik zie nog net niet de spanning op de kaakspieren van sommige chauffeurs die achter me rijden in mijn achteruitrijcamera, als ik hier in Nederland maar 83 kilometer per uur rijd waar een inhaalverbod geldt, maar dat heeft meer met de resolutie van de camera te maken denk ik. Het brengt me er soms zelfs toe om dan maar even wat gas bij te geven omdat ik de situatie te onveilig vind, eigenlijk van de zotte. Korte oppervlakkige gesprekken via telefoon of tekstbericht onder het rijden zijn volgens mij niet de oorzaak van de ongelukken die er gebeuren. De aandacht die niet op de weg gericht is omdat de flow zich langzaamaan verplaatst van het rijden naar het virtuele leven is volgens mij de grote boosdoener. Zelfs al ben je onder het rijden niet met social media bezig op je telefoon, je aandacht is vaak verdeeld door hetgeen je net gezien of gelezen hebt en je stemming wordt er ook door beïnvloed. Het klinkt allemaal best stoer, Barre Gaanders, op links en doorrrr, verstand op nul en blik op oneindig, maar je moet het wel kunnen loslaten als je gaat rijden. Het is verstandiger om die inspiratie te gebruiken om even helemaal los te gaan op een kartbaan, maar als professioneel chauffeur zou je het besef moeten hebben dat dit niet de manier is om je in het dagelijkse verkeer te begeven.

Niemand is perfect, en ik denk dat het perfect willen zijn op zich leidt tot frustratie. Toch is de weg naar perfectie wel een goede manier om jezelf te motiveren. Als je bij jezelf denkt, ik zou het eigenlijk niet moeten doen, doe het dan niet. Ga je dan toch de mist in, begin dan weer opnieuw met een frisse instelling, alsof je het voor het eerst doet. De instelling van, het lukt toch niet, zorgt ervoor dat het in ieder geval niet lukt. Probeer ook anderen te motiveren om het juiste te doen. Niet door te zeggen wat ze moeten doen, maar door zelf het goede voorbeeld te geven. Mensen leren vaak meer van elkaar door gedrag dan door woorden. Als we als beroepsgroep met zijn allen de schouders er onder zetten en het goede voorbeeld geven, dan hebben we een positieve invloed op de flow van het verkeer, daar ben ik van overtuigd. In plaats van gefrustreerd te claxonneren of te gebaren als iemand iets verkeerd doet in jouw ogen kun je ook met compassie bij jezelf denken, hij of zij snapt het (nog) niet. In sommige situaties, als het bijvoorbeeld ergens blokkeert door het toedoen van een automobilist die het niet helemaal begrijpt, kun je uitstappen en op een rustige manier vertellen hoe het ook kan. Dat dit in de praktijk doorgaans niet zo werkt weet ik ook wel, maar ik geef het als suggestie om als tegenhanger te dienen voor wat er doorgaans gebeurt. Een chauffeur die gefrustreerd uit de cabine stapt en het conflict aangaat, wat alleen maar voor nog meer oponthoud zorgt voor iedereen, en het imago van de vrachtwagenchauffeur enorm benadeeld. Naar de langere termijn kijken in plaats van even je stoom afblazen om van je frustratie af te komen is het begin van wijsheid volgens mij. Het zou mooi zijn als we met zijn allen voor een positievere flow op de weg kunnen zorgen. Om met meer aandacht bij mijn werk te zijn heb ik Facebook van mijn telefoon verwijderd en op mijn tablet, dat ik ook voor navigatie en verkeersinformatie gebruik, heb ik een ander account aangemaakt zonder social media apps. Eens kijken of ik de oude flow weer terug kan vinden waarbij ik zonder al te veel afleiding weer relaxed achter het stuur kan zitten, luisterend naar de radio of wat muziek.

Tot de volgende blog en een goede flow toegewenst,

Peter,

Zenchauffeur.